Şölen – Dostluk

"“Şölen” Üstüne Birkaç Söz

Es­ki­den Symposion’u her oku­yu­şum­da bir hal olur­du ba­na, ür­pe­rir, sar­sı­lır, he­le Al­ki­bia­des’in söy­le­di­ği Sok­rates öv­gü­sü­ne gel­dim mi, büs­bü­tün co­şar­dım. Ne­den? di­ye so­rar­dım ken­di ken­di­me. Ne­den böy­le duy­gu­la­nı­yo­rum bu ese­re? Ef­la­tun’un en gü­zel ese­ri mi Symposion? De­ğil. Sokrates’in Savunması var, ko­ca Devlet var. On­lar da Symposion ka­dar gü­zel, de­rin, ufuk­lar açı­cı. Şim­di Symposion’u Sa­ba­hat­tin Eyü­boğ­lu ile di­li­mi­ze çe­vi­rir­ken bak­tım ki, yalnız ben de­ğil­mi­şim duy­gu­la­nan, Symposion be­nim ka­dar ar­ka­da­şı­mı da sar­dı. Se­be­bi­ni de an­lar gi­bi ol­dum ar­tık.Symposion’un so­nun­da sev­gi­ye bü­tün öv­gü­ler bit­tik­ten, mi­sa­fir­le­rin ço­ğu gi­dip, ka­lan­lar da uy­ku­ya dal­dık­tan son­ra, Sok­ra­tes, Agat­hon ve Aris­top­ha­nes baş­ba­şa ka­lır­lar, tra­gedya ve ko­med­ya­dan söz açar­lar. Öy­le ya, Agat­hon Ati­na’nın en genç tra­ged­ya şa­i­ri, an­la­tı­lan top­lan­tı­ya ve­si­le de onun ilk tra­ged­ya­sı ile ka­zan­dı­ğı bi­rin­ci­lik de­ğil mi? Aris­top­ha­nes ise Ati­na’nın en ün­lü ko­med­ya ya­za­rı. Sok­ra­tes’in bu iki şa­ir­le sa­nat üs­tü­ne ko­nuş­ma­sın­dan da­ha ta­bii ne var? Ama ne di­yor Sok­ra­tes! Tra­ged­ya ya­za­rı ko­med­ya da ya­za­bilme­li, şa­i­rin sa­na­tı bir ve bö­lün­mez­dir, gül­dü­rü­cü ve ağ­la­tı­cı ko­nu­lar ara­sın­da ay­rı­lık gay­rı­lık ol­ma­ma­lı. Bü­tün bun­la­rı Ef­la­tun Sok­ra­tes’e uzun uzun söy­let­mi­yor ama Symposion’da ger­çek­leş­ti­ri­yor iki cins ara­sın­da­ki bir­li­ği. Symposion gül­dü­rü­cü ol­sun, ağ­la­tı­cı ol­sun şi­i­ri de aşan, dü­şün­ce­nin sa­nat ka­lıp­la­rı için­de di­le gel­me­si­dir. Hel­len­le­rin phi­lo­sophi­a-bil­ge­lik sev­gi­si de­dik­le­ri fel­se­fe­ye sev­gi­si­ni Ef­la­tun hiç­bir ese­rin­de bu ka­dar iyi be­lirt­me­miş­tir Pha­id­ros, Pa­usa­ni­as, Ery­ksi­mak­hos, Aris­top­ha­nes, Agat­hon bu di­ya­log­da sev­ginin çe­şit­le­ri­ni sa­yıp dö­ker­ken, kar­şı­la­rı­na Sok­ra­tes bir tek sev­gi­nin öv­gü­sü ile çı­kar: Bil­ge­lik sev­gi­si.