Ankaralı’nın Defteri – Milli Mücadele Tarihine Dair Notlar
Açıklama
“Tarihi mukadderat, Ankara’yı Türk inkılabının en mühim sahnesi yaptı. Ankara’nın kendine göre öyle esprileri, hadiselerin içine gizlenmiş öyle hususiyetleri var ki, Türk inkılabının bütün manâsını anlamak için mutlaka bu inceliklere dalmak lâzımdır: Ankara, inkılabımıza o kadar karışmıştır!
Bu defterde millî inkılabın da ilk günlerinden itibaren hadiseler günü gününe kaydedilmiş… Bunların içinde Gazi’nin ilk günlere ait faaliyetine, mecliste ve hariçte yürüttüğü politikanın hususiyetine, birinci ve ikinci Büyük Millet Meclislerinin içyüzüne, millet kürsüsünde ve koridorlardaki müspet ve menfi çatışmalara, cephe hayatına, ilk günlerin türlü türlü zihniyet ve telakkilerine, hasılı Ankara’nın umumi ve hususi hayatına dair bugüne kadar işitilmemiş pek meraklı intibalar var.”
Siirt Milletvekili Mahmut Soydan’ın İstanbul’da çıkardığı Milliyet Gazetesi, 15 Mart-26 Nisan 1933 arasında “Millici” imzasıyla yayımlanan bu diziyi okuyucularına böyle duyurmuştu.
Milli Mücadele döneminin pek çok olayına değinen ve gazetede yayınlandığı sırada tartışmalara yol açan anılar, ilk kez bu kitapta bir araya geliyor.
Mahmut Soydan (1883-1936) Siirt’te doğdu. Lise yıllarında yaptığı çevirilerle basın hayatına girdi ve çeşitli dergilerde yazıları yayımlandı. Fransızca, Almanca ve Arapça öğrendi. 1905’te Harp Okulu’nun bitirdikten sonra Rumeli eyaletlerinde görev yaptı. II. Abdülhamit’in tahttan indirilmesinden sonra onun muhafız subaylığına atandı; Balkan Savaşı’ndan sonra Abdülhamit’le birlikte İstanbul’a geldi. Şehzade Abid Efendi’nin özel öğretmenliğini yaptı ve saraydaki şehzadeler okulunda çalıştı. Nisan 1920’de Anadolu’ya geçti ve Mustafa Kemal Paşa’nın refakat subayı oldu. 1923’ten ölümüne dek milletvekilli olarak mecliste görev aldı. Yazı konusundaki yeteneği fark edilince Hakimiyet-i Milliye’ nin yazı işleri müdürü oldu. 1926’da İstanbul’da Milliyet gazetesini kurarak başyazarlığını üstlendi. Türkiye İş Bankası’nın kurucuları arasında yer aldı, 1924’ten 1936’daki vefatına kadar da bankanın ilk yönetim kurulu başkanı olarak görev yaptı.
