Gülme

Açıklama

Gülme

Gülme -Gülüncün Anlamı Üzerine Deneme-

Henri Bergson (1859-1941): Sezgicilik ekolünün Batı felsefesindeki temsilcisidir. Yaşamında büyük üne kavuştu, 1927 yılında Nobel Ödülü’nü aldı. Eserlerine olan ilgi İkinci Dünya Savaşı sonrasında azalmış olsa da geç 19.yüzyıl ve erken 20.yüzyıl felsefesindeki önemli konumunu muhafaza etmektedir. Kendisinden sonra gelen Gilles Deleuze, Jean-Paul Sartre ve Martin Heidegger gibi düşünürleri de derinden etkilemiştir. İlk kez 1900 yılında yayımlanan, gülme üzerine yazdığı denemelerini içeren bu eserinde gülmenin anlamını, gülmeye yol açan koşulları ve gülmenin toplumsal işlevlerini araştırmaktadır.

Devrim Çetinkasap (1975): Marmara Üniversitesi Kamu Yönetimi bölümünden 2004’te mezun oldu. Galatasaray Üniversitesi Felsefe bölümünde yüksek lisansını tamamladı. Fransızca ve İngilizceden tarih, siyaset bilimi ve felsefe alanlarında çeviriler yapıyor.

Önsöz¹
Bu kitap Gülme (daha doğrusu özel olarak gülünç şeylerin yol açtığı gülme) hakkında, vaktiyle Revue de Paris’de²  yayımlamış olduğumuz üç makaleyi içermektedir. Bunları tek bir ciltte bir araya getirdiğimizde, bizden öncekilerin fikirlerini derinlemesine incelemenin ve gülmeyle ilgili kuramların kitabına uygun bir eleştirisini yapmanın gerekli olup olmadığını sorguladık. Bize öyle geldi ki böyle yaparsak, açıklamalarımız fazlasıyla karmaşıklaşacaktı ve ele aldığımız konunun önemiyle orantısız ölçüde büyük bir kitap çıkacaktı ortaya. Kaldı ki gülüncün belli başlı tanımlarını, onları akla getiren şu ya da bu örnek bağlamında, kısaca olmakla birlikte, zımnen veya açıkça tartışmıştık. Bu yüzden makaleleri  aynen aktarmakla yetindik. Kitaba sadece, geçtiğimiz otuz yılda gülünçle ilgili yayımlanmış belli başlı eserlerin bir listesini ekledik. O tarihten bu yana başka eserler de yayımlandı. Aşağıda verdiğimiz liste genişlemiş oldu. Fakat kitabın kendisinde hiçbir değişiklik yapmadık³ . Bunun sebebi, söz konusu muhtelif çalışmaların gülme konusunda farklı noktaları aydınlatmamış oluşu değil tabii ki. Ancak gülüncün ortaya çıkış biçimlerini belirlemekten ibaret olan yöntemimiz, daha genel olarak izlenen ve güldürü unsurlarını çok geniş ve çok basit bir formülde kapsamayı amaçlayan yöntemden kesin çizgilerle ayrılıyor. Gerçi bu iki yöntem birbirini dışlamıyor fakat ikinci yöntemin sağlayabilecekleri ilkinin ulaştığı sonuçları hiçbir şekilde etkilemez ve bize göre bilimsel bir kesinlik ve titizlik içeren sadece bu ilk yöntemdir. Bu baskıya iliştirdiğimiz bu ek bölümde okuyucuların dikkatini çekmek istediğimiz nokta budur.

1 1924 tarihli yirmi üçüncü baskının önsözünün çevirisidir. (ç.n.)
2 Revue de Paris, 1-15 Şubat, 1 Mart 1899.
3 Ancak biçimle ilgili birkaç küçük değişiklik yaptık

.
H.B.
Paris, Ocak 1924