Yöntem Üzerine Konuşma

Açıklama

Yöntem Üzerine Konuşma

René Descartes (1596-1650): Fransız matematikçi, bilim adamı ve filozof. Skolastik Aristotelesçiliği ilk terk edenlerdendir. Zihin-beden probleminin ilk modern versiyonunu formüle edip gözlem ve deneyi temel alan yeni bir bilimin gelişimine önayak olduğu için modern felsefenin babası olarak anılır.

İlk kez 1637’de yazarının adı yer almaksızın yayımlanan Yöntem Üzerine Konuşma, Descartes’ın geçmişinin muhasebesini yaptığı bir otobiyografi ve evrensel bilim projesinin girişini oluşturan bir felsefe ve bilim eseridir. Otoritelerden ve algılardan geldikleri için apaçıkmış gibi görünen bütün bilgileri yöntemsel şüpheye tabi tutarak bilim için sarsılmaz bir temel aramış ve bunu ilk kez Yöntem Üzerine Konuşma’da Fransızca ifade edilen “düşünüyorum, öyleyse varım” formülünde bulmuştur. Tasavvur ettiği dünya karşısında bilen özne üzerine dayanan bilim sistemini özetleyen bu formül daha çok Latince çevirisiyle “Cogito, ergo sum” diye bilinir.

Murat Erşen (1976): Strasbourg Marc Bloch ve Galatasaray üniversitelerinde felsefe okudu. Çeşitli üniversitelerde misafir öğretim görevlisi olarak dersler verdi. Hâlen Lyon 3 Üniversitesi’nde siyaset felsefesi alanında doktora çalışmasını sürdürüyor. Özellikle felsefe  alanında Fransızca ve İngilizceden çeviriler yapıyor. Aralarında Alain Badiou, Jacques Lacan, Leo Strauss, Jean-Luc Nancy, Jacques Rancière, Oscar Wilde, Lars Svendsen’in eserlerinin yer aldığı pek çok kitap ve makaleyi Türkçeye kazandırdı.

Sunuş
Yazarının adı olmadan ilk kez 1637’de yayımlanan Yöntem Üzerine Konuşma modern felsefenin kurucusu olduğu genel kabul gören René Descartes’ın (1596-1650) geçmişinin muhasebesini yaptığı bir otobiyografi ve evrensel bilim projesinin mukaddimesini oluşturan bir felsefe ve bilim eseridir. Yirmi üç yaşında dönemin ünlü Fransız Cizvit okulu La Flèche’in boyunduruğundan kurtulmuş bir gencin yaşadığı krizlerin, ilk düşüncelerinin, kırk yaşına, o döneme göre yaşlılığın eşiğine varmış, ama henüz hiçbir şey yayımlamamış bir filozof tarafından sunulan dökümüdür: Bir düşünürün genç bir adam olarak portresi. Fransızca yazılmış ilk büyük felsefe klasiği olarak görülse de bu entelektüel otobiyografi ilk değildir aslında. Diğer başka eserler arasında, örneğin Montaigne’in özgür meditasyonlarını sunduğu Denemeler’i Fransızca yazılmıştır. Öte yandan İngiliz Francis Bacon’ın 1623 tarihli Novum Organum’u ve İtalyan Galileo Galilei’nin 1632’de yayımlanan İki Büyük Dünya Sistemi Üzerine Deneme’si yeni bilimi, yöntemlerini ve araştırmalarını başka cephelerden sunmuştur. Ama Yöntem Üzerine Söylem bunların hepsi birdendir. Descartes’ın hem kendi entelektüel eğitimini anlattığı otobiyografik biçime sahip bir kültür romanı, hem de yeni bir bilimin programı ve reklamıdır.

…

Murat Erşen Lyon, 2020